Kriter: Bilgisayar/makine sorduğumuz herhangi bir soruya insanınkinden ayırt edilemeyecek yanıtlar veriyorsa gerçekten düşünmektedir.
Test Düzeneği:
- Bilgisayar, gönüllü bir insanla birlikte sorgulayıcının görüş alanının dışında bir yere saklanır.
- Sorgulayıcı, yalnız soru sormak suretiyle, hangisinin bilgisayar olduğunu saptamaya çalışır.
- Sorgulayıcının soruları, daha önemlisi aldığı yanıtlar, tamamen ses gizlenerek, yani ya bir klavye sisteminde yazılarak veya bir ekran gösterilerek verilir.
- Sorgulayıcıya, bu soru/cevap oturumunda elde edilen bilgiler dışında, her iki taraf hakkında hiçbir bilgi verilmez.
- İnsan denek soruları içtenlikle yanıtlar ve kendisinin insan, öteki deneğin bilgisayar olduğuna dair sorgulayıcıyı ikna etmeye uğraşırken, bilgisayar ‘yalan’ söylemeye programlanmış olduğu için kendisinin insan olduğuna sorgulayıcıyı inandırmaya çalışır.
Merak eden için Alan Turing Hayatı(kısa):
23 Haziran 1912’ de Londra’ da doğdu.
1938’de ABD Princetown Üniversitesi’nde Alonzo Church’un yanında hazırladığı teziyle doktor oldu.
İngiltere’ye döndüğünde, II.Dünya Savaşı sırasında Almanların “Enigma” kodlarının çözülmesinde önemli rol oynadı.
1945’ te Automatic Computing Engine (ACE) olarak adlandırılan büyük bir bilgisayarın tasarım, yapım ve kullanım çalışmalarını yönetti.
1950 yılında Mind dergisinde yayınlanan “Computing Machinery and Intelligence” adlı makalesinde bugün TURING TESTİ olarak bilinen ünlü testi açıklamıştır.
1954’te intihar ederek öldüğü sanılıyor.
Alan Turing’i şimdilerde Turing Makinesi denilen kuramsal cihazı tasarlamaya yönelten şey Karar Problemidir:
“Her formel sistem (biçimsel dizge) F için; F’deki her dilbilgisel olarak doğru dizi hakkında ‘karar veren’ sonlu olarak betimlenebilir bir formel sistem bulmak mümkün müdür?” (Casti & Depauli 2000)
Örnek1:
Sorgulayıcı: “Please write me a sonnet on the topic of the Forth Bridge.”
Program: “Count me out on this one. I never could write poetry.”
Sorgulayıcı: “Add 34957 to 70764.”
Program: “(Pause about 30 seconds and then give answer as) 105621.”
Alan Turing
Örnek2:
Soru:- Şiirin birinci satırında “ben seni yaz gününe benzetiyorum” cümlesindeki “yaz günü” yerine “ bahar günü “ yazarsak , daha güzel olmaz mı?
Cevap: – Ama bu halde şiirin ahengi bozulacak
Soru: – ”kış günü” yazılsa, nasıl?
Cevap: – Kim “kış günü” ne benzetilmek ister ki?
Örnek3:
Soru:- Şiirin kahramanının gelişinin “Milat gününe”ne benzetildiğini söyleyebilir misin?
Cevap:- Bir anlamda, evet.
Soru:- Ama “Milat günü” bir kış günüdür, neden kahraman için böyle bir karşılaştırma olumlu sayılsın ki?
Cevap:-Siz ciddi misiniz? “Kış günü” sıradan bir gündür, “Milat günü” ise özeldir, bir bayramdır.
SONUÇ
Turing testini geçen programın yapıldığı bazı makale ve haberlerde var.
Turing, başlangıçta ‘vasat’ bir sorgulayıcı, 10 gigabyte bellekli bir bilgisayar ile ve sadece beş dakikalık bir sorgulamayla, 2000 yılına kadar, yüzde 30 başarı oranı öngörmüştü.
Bazı insanları her zaman kandırabiliriz.
Turing testini geçebilecek bir programın, dili insan gibi kullanabilmesi gerekir.
Turing testini geçebilecek bir programın yalan söyleyebilmesi gerekir.
Yalan söyleyebilmek bilinç ve istenç (irade) gerektirir.
Alıntıdır.
Kaynak: Doç.Dr. Bilal ALATAŞ, Yapay Zeka dersi